Chłodnictwo to bardzo ważny dział, o szczególnym znaczeniu przede wszystkim dla branży spożywczej. Bez urządzeń chłodniczych - chłodnic, chłodziarek, klimatyzatorów - nie jest możliwa ani produkcja, ani transport i przechowywanie produktów spożywczych, leków, kosmetyków, a nawet organów przeznaczonych do przeszczepu.
Urządzenia chłodnicze, zarówno te małe, jak i te o dużych rozmiarach, nie mogłyby właściwie funkcjonować, gdyby nie wymienniki ciepła, które są podstawowym elementem ich budowy. Podstawą działania każdego wymiennika jest wymiana ciepła pomiędzy dwoma nośnikami. Najprościej działanie wymiennika można przedstawić i wytłumaczyć na przykładzie grzejnika. Jest to jeden z najpopularniejszych wymienników, który wykorzystywany jest w ogrzewnictwie.
Wymiana ciepła następuje pomiędzy wodą (ewentualnie parą wodną) a powietrzem. Ciepła woda płynie do grzejników w naszym mieszkaniu z kotłów centralnego ogrzewania. Jest rozdzielana do wszystkich jej odbiorników - kaloryferów - które doprowadzają do zamiany ciepła wody na ciepłe powietrze.
Wymianę umożliwia specjalna budowa wymiennika. Najczęściej wymiennik taki ma bowiem postać płytową. Małe rowki pozwalają na lepszą wymianę. Teraz już rozumiemy, dlaczego starsze typy grzejników składały się z połączonych ze sobą żeberek. Taka forma pozwalała bowiem na lepszą wymianę ciepła.
Z reguły, wymienniki ciepła dzieli się na dwa rodzaje, w zależności od tego, co jest ich zadaniem. Jeśli ich rolą jest ochłodzenie, mówimy o chłodnicach, jeśli ogrzewanie - o nagrzewnicach.
W chłodnictwie wymienniki ciepła o właściwościach chłodzących są bardzo często stosowane. Wystarczy wspomnieć choćby o agregatach chłodniczych, które są montowane w samochodach dostawczych z komorami chłodniczymi.
Właściwości chłodzące wymienników ciepła wykorzystywane są także w chodnicach samochodowych. Konieczność chłodzenia jest niezbędna do prawidłowej pracy silnika spalinowego. Bez chłodzenia, bardzo wysoka temperatura, do jakiej nagrzewa się silnik, mogłaby doprowadzić do awarii, a nawet do trwałego uszkodzenia silnika.
Stąd też tak ważną rzeczą jest regularna wymiana płynu chłodniczego. Takim płynem o właściwościach chłodzących może być w okresie letnim na przykład woda. Natomiast zimą pojawia się konieczność wymiany czynnika chłodniczego. Od wody lepsze właściwości ma glikol, który nie ulega zamarzaniu.
Wymienniki ciepła pozwalają na efektywne korzystanie z urządzeń w nie wyposażonych. Widać to szczególnie na przykładzie rekuperatorów.
Rekuperatory to element systemu wentylacji mechanicznej. Urządzenia te umożliwiają odzysk ciepła, co ma bardzo duże znaczenie dla oszczędzania energii. W czasach, kiedy coraz częściej pojawiają się głosy o wyczerpywaniu się nieodnawialnych złóż energii, obok konieczności poszukiwania źródeł alternatywnych, musimy dbać o to, by w jak największym stopniu minimalizować zużycie energii.
Jak każdy wie, ograniczenie zużycia nie jest rzeczą prostą, gdyż każde urządzenie działające w naszym domu opiera się właśnie na zużyciu energii. Rekuperatory jako element systemu wentylacyjnego, pozwalają na odzysk tej energii, która jest zużywana do pracy wentylatora.
W większości budynków, wentylatory pracują w sposób nieprzerwany, ciągle więc pobierają energię. Bez chociażby częściowego odzysku, zużyta energia byłaby bezpowrotnie stracona. Dzięki rekuperacji możliwe jest jej odzyskanie i wykorzystanie do ogrzewania powietrza.